Posted by Augustine Tual Sian Piang on March 11, 2010
1) Saizang tate’n Tan 10 zawhna di leh Siate panpih zia di
Tumasiah Ih khua pan in Ih pu ih pa te napil in kumpinasem Ulian, thunei, zanei, mipil, misiam tampi na om ahihman in ih Zomi pih te in Mipil, Misiam leh Ulian te’ khua ci in hong zahtak in ei zong ih angtang mahmah hi. Ahizong in tulam ciang in mipil, misiam, thunei, zanei om di cih thadah tan 10 na leng kipal lah mahmah ta hi. Apal zo sunsun te lah aki ong mialmial bek hi in distinction ngah ki om meel lo hi. Kawlgam pilna (ynma&;pepf) in bangmah hi kei ih cih saap hang in tan 10 zawh leh zawh loh in ih nuntaakna tampi hong ki lamdang sak hi. Tan 10 paal sat zo kei leng ih gam ah nuntaakna di haksa tuamtuam mahmah hi. Tuh ahihman in Saizang tate in atawm pen tan 10 zo di cih ngimna tawh nasep di khat kong pulaak nuam hi. Tan 10 ih zawh na di in, Sang naupang te hanciamna bek tham lo in Laihilh Siate tung zong tampi ki nga hi. (Siate ih cih ciang in Kumpi nasem Sia te bek cihna hipah lo a, apua lam a laihilh tuition Siate zong cihna ahihi.)
AugustinePiang


Kei ngaihsutna mawkmawk khat ah, Khuapan in tan 9, 10 Siate Yangon ah sam in tuition kah sak leng cih thu hi. Banghang hiamcih leh Yangon khawng a Siate in lai ahilh uh ciang, lai theih nadi bek tham lo in koi ci phi leng mark ki ngah cih zah dong in hilh uh hi. Ih theihsa mah bang in lai tampi phi leng a ki ong hi lo a, mark piak dan tawh ki tuak in phi leng bek ki ong in, mark tampi ngahna tung tawn in distinction zong aki ngah a hi hi. Tuh ahihman in ih Siate mahmah in hong hilh di uh subject te teelcian ban ah mark piak dan tawh kituak a laiphi theihna di zong hong hilhcian di uh thupi hi. Tuh hileh sang naupang te zong tan 10 zo hong tam ban ah distinction ngah zong hong tam tuam di hi cih ka lam en hi. Hihbang ahih theih na di in Siate khuakhaal sangkhak sung in tuition kah sak leng hoih mahmah di hi. Tuban ah Sia te adi in Fund khat nei in, a khasum ban vuah khuapih te cikpiak (pahtawina) ci in piakbeh nei zo leng ih khua ah Sia semnuam hong tam di a, tute lak pan Sia hoih Sia minthang ih teel thei di hi. Sia hoih neih peuh leng damdam in Sangnaupang te hong pil hong ciim di in ka lam en hi. (Hih bang ka at na in tu laitak aa Sia te gina kei, siam kei cihna hi lo a, ih Sia te a siamzawk/picingzawk semsem na di in pahtawi in mapanpih di cihnopna hi zaw hi.)

2) Kalay – Saizang Direct Motor

Tun hunciang in, ih khua ah sumbawl leh sum buk nei hong tam mahmah ta in, van zong kawlpi pan kila hi. Sumbawl/buk te in Kawlpi pan van la in Khua dong motor hong bupsap ciang un ih khua ah nipi khat in nihvei thumvei phialbang motorpi (a diakdiak in Manlong) hong lut hi. Ei khualzin mawkmawk te bang motor bupsap khua alut ni tuak le hang (leitawhtan pan kum in lamsiauh kulnawnlo ahihman in) tampi noptuamtuam mahmah hi. Tu ban ah Tedim gam ah Saizang Khua bek ah Manlong lut ci in ki angtang mahmah hi. (Aman nambel thei keng! Tedimgam or (Zogambup phial) ah township level ahilo village level ah Manlong luttheihna khua Saizang bek om ki ci liang hi.)

Kei ngaihsutna mawkmawk khat ah nipi khat in khua ah motor nihvei thumvei alut veve Sumbawl te in motor te leh gate a-te tawh kihocianna nei in, nipikhat sung ah tuni tuni in Saizang ah motor lut di ci-in ki ciang tan leh dik mahmah di hi. Cihnopna ah nipikhat in (Gentehna Monday, Wednesday leh Saturday) ni in Sumbuuk ten avan uh hong nawn hen la Kalay – Saizang direct motor om ki ci leh khualzin gamvak te adi in lem mahmah kaan di hi. Tu hi leh ei khua bek hilo khuakiim khuapaam (gungaal lamte) na ngawn in Saizang motor om ni geel in khual ki zin di hi cih ka lamen hi. (Tuh hileh Tedimgam ah Kalay pan Direct motor tun/om na khua ih suak di hi.)


Hi thei leh bel ih khua ah mihau tampi hong om in, motor nei hong tam leh bel Kalay – Saizang, Saizang – Kalay direct mawtaw hong om leh hoih zaw kan lai di hi.


3) Sialtang Khuaphelep Mei Vai


Abeisa kum thum kum li akipan ih khua ah Sialtang Khuaphelep Mei ngah nadi ki lunggulh in ki hanciam mahmah hi. Tampi tak zong ih sem khin a, ih seplaidi zong tampi takmah om lai hi. Ahizong in abei di pen teng 700 val bang ahihman in ei guak tha tawh ih ding/zo zo kei di a huhna tuamtuam (adiakdaik in gamdang huhna) ih zon loh phamawh hi. Hihbang in gamdang huhna ngetna di in Project Proposal hoih mahmah khat ih at/neih loh phamawh hi. Tuni ciang dong Project Proposal gina ih nei kei a, a om sunsun zong kawllai tawh ki at in zong picing tak lo hi.


Kei ngaihsutna ah Meitawh kisai Project Proposal at siam te ki zong/kan hen la ih khua ah sam in Manglai in hoihtak at sak in cial le hang cih ka lunggulh mahmah ingh. Project Proposal nei khin peuh leng huhna ngettheihna mun om kawikawi ahihman in tumun te ah huhna ngen leng ngah di in ka lamen hi. Tuban ah ka thuzaak khat in, kumpi ten kwt 50 vaal udk,fxludk,fx hihkhuan pia lo cih thu omtuak in, ei a zong kwt 87 bang ahih teh kwt 50 in ih at kul di hi. (Tu laitak in Khua hausa ten zong teng 700 tang in teng 300 kiim bang bek abei thei di munthak (mei lak nadi mun) khat muh tuak hi. Teng 300 bang tawh ki ngah di ahi phial zong Project Proposal at siam te mah sam in at sak pah leng hoih di hi.)

Ngimna, Sepna, Bawlna te tangtung in ih khua ah khuaphelep mei ih ngah ciang in zong hoihna leh siatna tampi mah hong om to lai di ahihman in tute adi in zong ki ging kholh di hong ki sam di hi. Gentehna in Mei bang noptak in ki ngah hi leh meitawh nasepna tuamtuam te tangzai tak in ki sem thei in khangto tuamtuam mahmah napi di hang in, alang lam ah TV, Video etna tungtawn pan in khangno te in ahoihlo lam a media/cultural influence a om loh na di zong ki dop huai kha di hi.

Thukhupna,

Hih atung thu te pen kei ngaihsutna ka genna hi aa, hih sang ahoih zaw leh alemzaw ngaihsutna leh geelna te kaikhawm in kikup di ka deihna hi zaw hi.
Khua khantohna di ih sep ciang in lungkituak tak in, ih sepkhop kul a, ki lungtuakna a om kei leh ma pangkhawm in sepkhop di haksa kha di hi. Ki lungtuakna di in ih ngaihsutna te ki kup phot hong kul di a, tuh tungtawn in ih ki lungtuak penpen sep di hi. Banghang hiam cih leh khat guak nasepna tawh bang mah ki zo lo di a, ki lungtuakna a om kei leh haksatna ih tuak ciang khat leh khat ki thapiakna om lo di hi.
Akua mapeuh ateel siam di in kong lamen a, ateel siam di in zong Topa’n thupha hong pia ta hen.



Leave a Reply.